Patricia Dinkela: doorzetten ondanks schulden

In 2015 kreeg ze te maken met de belastingdienst vanwege het stoppen van haar toeslagen. “Door de toeslagenaffaire hebben mijn schulden in elk geval een naam”.

Lid Raad van Ouders spreekt in tijdens verkiezingsdebat kinderarmoede

Leergeld Den Haag nam in 2021 het initiatief om een groep moeders bij elkaar te brengen. Dit was om met regelmaat ouders te spreken over hun situatie en die van hun kinderen. Waar lopen ze tegenaan als er weinig geld is of schulden? Wat is er nodig en hoe kan Leergeld Den Haag beter inspelen op de hulpvraag. Als een van de eersten zei Patricia Dinkela (39) ja tegen de Raad van Ouders. In 2015 kreeg ze te maken met de belastingdienst vanwege het stoppen van haar toeslagen. “Door de toeslagenaffaire hebben mijn schulden in elk geval een naam”, zegt ze laconiek.

Zo’n negen jaar geleden kwam Patricia met Leergeld Den Haag in aanraking omdat ze een voetbaltenue voor haar zoon nodig had. “Ik had nog nooit van de stichting gehoord, maar werd er door de voetbalclub op gewezen. Ik werkte als huishoudelijk medewerkster in een kinderdagverblijf en had een laag inkomen. Zo kwam ik in aanmerking voor de hulp van Leergeld Den Haag. Op een gegeven moment kwam ik alleen te staan met mijn drie kinderen. Ik had een kleine aanvulling vanuit de bijstand toen de belastingdienst mijn toeslagen stopte. Daardoor kon ik de rekening van het gastoudergezin niet meer betalen. Ik moest stoppen met werken om voor mijn drie kinderen te zorgen. De jongste was pas een. Ineens heb je geen geld meer, alleen maar 17.000 euro schuld waar ook de sociaal raadsman in twee jaar niet uit kwam. Die snapte het zelfs niet.”

Geen tijd om in te storten

Patricia zette haar schouders eronder, hoewel ze ook genoeg heeft gehuild. Ondanks alles rekent ze zich tot een van de gelukkigen met haar drie kinderen. “Je gaat gewoon door met drie kinderen. Die moeten eten. Ik stond in standje overleven. Die twee jaar leken er wel tien. Nu ligt er een terugvordering die is bevroren. Ik kan me er niet meer zo druk om maken. Gaat het ooit opgelost worden? Ik heb nul komma nul vertrouwen in de belastingdienst. Er kan in mijn ervaring niks positiefs van komen, dus ik reken niet meer op een oplossing. Het kan nog wel een jaar duren voordat ik een zaakwaarnemer heb, maar dat ga ik niet afwachten. Ik ben al gewend om van het minimum te leven. Als ik nu een schuldsaneringstraject instap is er in ieder geval een duidelijke eindstreep. Ik hoop natuurlijk dat belastingdienst dit tussentijds oplost; ik laat me graag prettig verrassen.”

Leergeld belangrijk

Voor Patricia is Leergeld Den Haag nog belangrijker geworden sinds ze een getroffene is van de toeslagenaffaire. Maar een slachtoffer is zij beslist niet. “Ik zat echt op een houtje te bijten, moest rondkomen van nog geen 80 euro per week. Eigenlijk hebben mijn kinderen het mede dankzij Leergeld niet gemerkt. Mijn oudste heeft ADD/autisme en is daardoor veel op zichzelf gericht. Het heeft mij ook positieve dingen opgeleverd. Ik ben vrij jong al gaan werken, altijd in baantjes beneden mijn niveau. Toen ik zonder werk kwam dacht ik: kan gaan zitten huilen maar daar koop je niks voor. Toen ben ik vrijwilligerswerk gaan doen. Ik ben een wijkpagina op Facebook gestart, en heb contact gezocht met sleutelfiguren binnen organisaties in Mariahoeve. Er gebeurde in die wijk wel van alles, alleen was de opkomst niet zo hoog. Door sleutelfiguren met elkaar in contact te brengen ging dat steeds beter lopen. Toen vroeg Wijkberaad Mariahoeve of ik mij bij hen wilde aansluiten. Eerst ben ik evenementen gaan organiseren en later bestuurslid geworden Zo heb ik veel mensen leren kennen in het sociaalmaatschappelijk domein. Door die ervaring heb ik een andere kant van mezelf leren kennen. Door dingen te doen buiten je comfort zone. Niet terugkijken op de negatieve kant van de toeslagenaffaire. Ik volg nu ook een deelopleiding HBO projectmanagement.”

Armoede in Den Haag

Voor mensen met weinig geld is er een gelukkig een sociaal vangnet. Patricia: “Dat faalt wel eens, maar het is er wel. Gevoelsmatig voel ik me niet arm. Ik betrek dat label niet op mezelf. Ik kan het relativeren door te denken dat er mensen zijn die het slechter hebben dan ik. Bij de stichting Lichtpuntjes van Mariahoeve komen mensen die van 40 euro in de week moeten leven.”

Patricia houdt zich dan ook niet bezig met de schuldvraag. ”Dat lost niets op. Mensen komen vaak buiten hun schuld in zo’n situatie terecht. Als je van huis uit niks hebt meegekregen over financiën en hoe je moet omgaan met geld, is het dan jouw schuld? Of stond je bij de start al 5-0 achter. Je raakt zomaar in de problemen, dat blijkt maar. De schuldvraag is niet zo interessant. Het is vaak onwetendheid en onkunde. Eenmaal in armoede staan mensen in overlevingsstand. Die houden zich bezig met: hoe ga ik morgen zorgen dat ik te eten heb. Dan maak je rare sprongen. Dat is niet slim, maar je kan de mensen er niet om veroordelen. Je kan ze beter helpen.”

Handel preventief, begin met de jongeren

Volgens Patricia doe je er goed aan om een gesprek met alle (bijna) 18-jarigen te beginnen. “Zij krijgen van de gemeente wel informatie thuis, maar plak er ook een gezicht op. Zorg dat er meteen een gesprek komt met 18-jarigen. Geef jongeren kennis over geld. Ons schoolsysteem is gericht op studeren en theorie. Je leert weinig over praktische zaken. Hoe je je belasting moet regelen. Alle kinderen die dit niet van huis uit meekrijgen zijn geholpen met goede basiskennis: zorgverzekering aanvragen, belastingen regelen, managen van een huishoudboekje. Waarom zouden we wachten tot mensen in de problemen zijn gekomen. Zorg dat je schulden voorkomt door vroeg te signaleren en preventief te handelen.”

Schulden zijn een industrie

Het is Patricia een doorn in het oog dat de schuldensituatie van mensen een verdienmodel is. “We zullen moeten inzien dat schulden een sector is geworden waaraan flink verdiend wordt. Dat zou niet moeten mogen. Incassobureaus leggen exorbitant hoge bedragen op kleine schulden. Een schuld van 40 euro kan vrij snel oplopen naar 500 euro. Boete op boete. Dat moet niet kunnen. Wat wel moet is sneller signaleren. Als een rekening niet betaald wordt, dat er ergens een belletje gaat rinkelen. Dat belletje kan wel rinkelen naar de deurwaarder. Waarom niet naar de hulpverlening? Als iemand bijna zijn huis wordt uitgezet krijg je pas een casemanager van de gemeente. Kan dat niet even wat eerder: als bij maand twee de huur niet wordt betaald bijvoorbeeld? Kijk sneller naar wat er aan de hand is? Informeer eens of het beeld klopt dat er iets misgaat. Stuur mensen een overzicht waar ze terecht kunnen voor hulp. Dan kunnen de mensen die nu aan andermans schulden verdienen zich positief inzetten in het sociaal maatschappelijk domein.”

Raad van Ouders

Patricia is blij met het initiatief van Leergeld Den Haag voor de Raad van Ouders. “Ik vind het mooi dat Leergeld Den Haag wil aansluiten op de doelgroep. De tevredenheid onder de gezinnen is al hoog. Het is altijd beter om te spreken vanuit de doelgroep zelf. Niet over mensen met een minimum inkomen praten maar met hen. Via een Raad van Ouders kan je beter in kaart brengen wat ouders nu zelf willen. Waar lopen kinderen tegenaan en waar de ouders? En hoe kan je daar als Leergeld Den Haag op inspelen. Geef de ouders en de kinderen een stem.”