Je diploma is je gouden armband

Öznur: Als een moeder zich goed voelt, voelt het gezin dat.

Van leergierige stagiair op de boekhouding groeide Öznur uit tot projectleider digitale hulpmiddelen bij Leergeld Den Haag. Onlangs rondde zij haar hbo-opleiding Associate degree Social Work af. Ze deed deze studie naast het moederschap, mantelzorger en haar actieve rol als vrijwilliger binnen het wijknetwerk in Laak. “Deze opleiding heeft me veranderd. Ik begrijp nu beter waar gedrag vandaan komt. Wat het voor ouders betekent om met trauma, hechtingsproblemen, of systeemdruk te leven.”

“Ik ben een derde generatie Lakenees,” zegt Öznur. Ze groeide op in een wijk die haar vormde en waar ze zich nog altijd thuis voelt. Haar moeder was actief binnen het Moedercentrum (de koffiepot) in Laak. Hier raakte ze, mede door Noortje van der Kaaden, betrokken bij een jongerenproject. “Ik ontmoette er Job Teunen die mij aan Leergeld Den Haag koppelde. Toen ik daar op het Westeinde binnenkwam, lagen er overal dossiers. Het was chaotisch”, herinnert ze zich haar eerste dagen. Ze pakte de financiële administratie op, stelde orde op zaken en dacht mee. “Ik zat met een lange lijst en tikte betalingen één voor één in, net als op je privérekening. En als het vastliep, kwam Anton (Smithuis) met een eindeloos papierstrookje om de juiste codes te vinden.” Als Öznur na haar stage mag blijven, zegt ze ja. Overdag werkt ze, ’s avonds zit ze aan haar studie. “Ik vond het normaal. Ik voelde: hier gebeurt iets wat groter is dan mijzelf.”

Mensen in beweging

In de jaren die volgen bouwt Öznur verder aan wat er nodig is. Behalve de boekhouding stapt ze in het ICT-project. “Via een samenwerking met Mondriaan komen afgeschreven computers beschikbaar voor gezinnen. In ruil leidde Leergeld Den Haag hun ICT-stagiairs op. Soms begeleidde ik er wel twaalf tegelijk. Die jongens waren net zo oud als ik. Ik moest zorgen dat de bezorging van pc’s bij de gezinnen thuis veilig ging, dat de logistiek klopte, dat er voorraad was.” Ze regelt leveringen, plant de rijroutes door de stad om feestdagen en marktdagen heen, houdt toezicht op veiligheid en technische checks. Öznur combineert technische kennis met sociale flair en ontwikkelt zich tot iemand die weet hoe je computersystemen aan de praat krijgt — én mensen in beweging brengt.

Beleving van kinderen

Dan breekt de tijd van de mobiele telefonie aan. Als blijkt dat brugklassers structureel zonder telefoon naar school gaan, wordt Öznur opnieuw gevraagd. “Kinderen schreven ons brieven: een mobieltje is verplicht, we kunnen anders niet meedoen. Ik dacht: dit is geen luxe, dit is noodzaak.” Die gedachte herkent ze nog goed uit haar eigen jeugd:
“Toen ik zelf naar de brugklas ging, kreeg ik ook een mobieltje mee. Het was spannend, voor mij én voor mijn ouders. Wat als er iets zou gebeuren? Ze moesten me kunnen bereiken.” Samen met toenmalig directeur Anita (Schwab) zette ze een project op om mobiele telefoons beschikbaar te stellen voor aankomende brugklassers. Wat begon als een klein initiatief, groeide uit tot een jaarlijks terugkerende operatie met honderden toestellen en duizenden abonnementen. Öznur regelt de contacten met leveranciers, kiest geschikte modellen (stevige ‘bouwvakkersmobieltjes met bumpers’), leert gaandeweg over hoesjes, screenprotectors en de beleving van kinderen. “Je kunt wel zeggen: het is maar een telefoon. Maar als jij als enige in de klas niets hebt, als je niet kunt inloggen, als je geen contact kunt onderhouden met school of vrienden, dan doet dat iets met je. Dan sta je op achterstand voordat je begonnen bent.”

Elk jaar vraagt ze opnieuw aan de kinderen: wat wil je? Wat gebruik je? De keuze voor een bepaald model past ze daarop aan. “Ik kan niet zomaar wat uitdelen. Je geeft geen spullen, je geeft toegang. Tot onderwijs, tot communicatie, en het draagt bij aan het zelfvertrouwen van pubers.”

Social work in deeltijd

Ondanks de leerzame jaren bij Leergeld Den Haag blijft er één ding aan haar knagen: een diploma dat haar bevoegd maakt. Haar vader is altijd een rolmodel geweest. Omdat hij zelf in de financiële richting zat, is ze die kant ook opgegaan. Niet vanuit een bewuste keuze, maar eerder door onbewuste overname. Toch maakte het haar niet gelukkig. Ik wilde social work doen.” Tijdens het zoeken naar het geschikte opleidingsinstituut stuitte ze op weerstand. “Bij de open dag in Rotterdam raakte ik eerst ontmoedigd. De mevrouw die mij uitleg geeft kijkt naar mijn uiterlijk en zegt: ‘dit wordt ’m niet voor jou. Je haar zit goed, je nagels ook. Jij vindt uiterlijk belangrijker dan school.’ Maar ik liet me niet tegen houden en heb me ingeschreven. Mijn kind lag in bed, ik zat achter mijn laptop. Geen feestjes, geen afleiding. Ik moest en zou dit halen.”

En ze haalt het. Binnen twee jaar. “Dankzij deze opleiding snap ik nu beter waarom mensen zich afsluiten, hoe trauma’s werken, hoe hechting invloed heeft. Dat neem ik allemaal mee in mijn werk bij Leergeld Den Haag, in de contacten met de gezinnen en de kinderen.”

Bouwen aan vertrouwen

In Laak is Öznur actief in het wijknetwerk. Als betrokken vrijwilliger doet ze mee aan activiteiten en bijeenkomsten en bouwt vertrouwen op. “Ik zie dat bepaalde groepen vrouwen helemaal niet bereikt worden. Door de taal, schaamte, sociale controle. Het vertrouwen gaat dicht.” Ze zoekt sleutelfiguren op, stelt vragen, onderzoekt wat werkt. Maakt groepsapps aan, koppelt vrouwen aan coördinatoren, maakt de afstand kleiner. “Vertrouwen kost tijd. Je moet iets brengen wat past bij hun leven. Anders voelen zij zich weer tekortschieten.”

Tijdens haar afstuderen deed ze hier onderzoek naar: waarom zijn bepaalde vrouwen in Laak zo onzichtbaar? Haar inzichten zijn scherp. “Veel vrouwen zorgen voor schoonouders, hun gezin of passen op kleinkinderen. Niet omdat ze moeten, maar omdat het zo gegroeid is. En ze willen hun kinderen ontlasten. Maar daardoor verdwijnen ze zelf.” Ze deelt haar inzichten met gemeente, professionals en wijkpartners. Maar altijd met zorg voor de vertrouwelijkheid. “Het zijn geen cijfers, het zijn levens. Zolang er nog steeds vrouwen zijn die je niet ziet, die de taal niet spreken, zich onveilig voelen, of zich opofferen voor het gezin, blijf ik me inzetten.”

In alles wat Öznur doet, speelt haar persoonlijke geschiedenis mee. “Mijn vader zei altijd: je diploma is je gouden armband. Niemand kan dat van je afnemen. Als een moeder zich goed voelt, voelt het gezin dat. Een kind voelt de spanning van een moeder. Als je dát snapt, snap je waarom vertrouwen, veiligheid en basisvoorzieningen zo belangrijk zijn.”